Nectarindex

× Search

Nectarindex

Wat is de Nectarindex?

De Nectarindex is een handige methode om te bepalen in welke mate een berm of grasland bijdraagt aan het behoud van insecten, vlinders en inheemse planten. Door de aanwezige bloemen te tellen en hun nectarwaarde te scoren zie je in een oogopslag welke waarde het stukje land heeft voor bestuiving en biodiversiteit.

Landbouwgebieden, bedrijventerreinen en steden spelen hierin een belangrijke rol, omdat de natuur hier (deels) nog haar vrije gang kan gaan. Bermen, dijken en taluds in deze gebieden maken voor veel soorten het verschil tussen uitsterven en overleven.

De Nectarindex komt voort uit het project Mijn Berm Bloeit!, dat in 2017 door FLORON en De Vlinderstichting werd gestart om inzicht te krijgen in de bloemenrijkdom van bermen. Zo konden ze het potentiële nectaraanbod in kaart brengen voor de graslandvlinders en bijen die daarvan afhankelijk zijn. De Nectarindex wordt nu landelijk ingezet door organisaties om bermbeheer te monitoren en verbeteren.

Zo wordt de Nectarindex berekend

De nectarproductie* van elke gevonden nectarplant wordt vermenigvuldigd met de abundantie van de plant (hoe vaak deze voorkomt in het getelde stuk berm). In de figuur hierboven staat horizontaal de nectarproductie, verticaal de bloemenrijkdom. Beide worden verder onderverdeeld in drie klassen, die steeds hoger oplopen. Hoe meer bloemen in de berm en hoe groter de nectarproductie van deze bloemen, hoe hoger de Nectarindex score. Nectarproductie telt het zwaarst in de
berekening van de Nectarindex.

De Nectarindex wordt in vijf stoplichtkleuren weergegeven: rood staat voor de laagste Nectarindex score (1), donkergroen voor de hoogste (5).

Hoe hoger de Nectarindex, hoe meer nectar er gedurende het jaar te halen is voor boerenlandvlinders en andere insecten. Graslanden met een Nectarindex van 5 kennen een gevarieerd bloemaanbod gedurende het jaar, waarbij ook veel nectar te halen is. Graslanden met een Nectarindex van 1 hebben weinig te bieden aan insecten.

*De nectarproductie van een plantensoort is gebaseerd op de Britse AgriLand Nectar Database

Veldgids Ecologisch bermbeheer

Ben je betrokken bij de uitvoering van ecologisch bermbeheer, dan is de Veldgids Ecologisch bermbeheer interessant voor jou!

In deze veldgids van FLORON en De Vlinderstichting komen allerlei onderwerpen aan de orde: hoe pak je ecologisch bermbeheer aan, hoe ga je om met inzaaien en welk maatwerk kun je leveren als er bijzondere planten en dieren in de berm voorkomen?

Dit gidsje op zakformaat biedt in veel situaties praktisch advies. Het vormt een goed startpunt om de Nectarindex van jouw bermen te verhogen.

Downloads

Gebruik onderstaande zoekkaart om de meest voorkomende nectarplanten te herkennen:

Print hier de veldformulieren waarop je je vondsten kunt noteren:

Veldformulier Nectarindex Basis - Gebruik deze als je alleen naar de bloemen van de zoekkaart gaat kijken
Veldformulier Nectarindex Pro - Gebruik deze als je veel plantensoorten kunt herkennen

Download deze handleiding als je de VERA-app gebruikt voor de Nectarindex:

Handleiding Nectarindex & VERA-app
(Teken transecten vooraf in op de kaart voordat je de app gaat gebruiken!)

Lees meer over de ontwikkeling van de Nectarindex en de praktische toepassing:

Op de hoogte blijven van de activiteiten van FLORON? Meld je aan voor de digitale nieuwsbrief!

Bereken de Nectarindex

Voer hier je telling in <-

Help ook mee om onze bermen in kaart te brengen!

Kies een moment tussen 1 mei en 1 oktober.
Kies een geschikt telgebied van circa 100 meter:
- Een wegberm, dijk, talud, of een groter perceel grasland
- De begroeiing ziet er over de hele lengte ongeveer hetzelfde uit
Neem de speciale zoekkaart mee en inventariseer hiermee 100 meter berm. Dit doe je door om de 10 meter (of 10 stappen) stil te staan en de nectarplanten van de zoekkaart te noteren die binnen een meter van je af staan (in totaal dus 10 keer). Bekijk voor een voorbeeld het filmpje hieronder.
Noteer je resultaten op het veldformulier (basis). Ook niet-bloeiende planten doen mee. Ben je een ervaren florist? Dan graag ook alle andere plantensoorten noteren.
Geef hier de resultaten door <-
Via de link hierboven kun je de berm op de kaart intekenen en de gevonden plantensoorten en hun aantallen invoeren. In het filmpje hieronder kun je zien hoe dit werkt. Je kunt waarnemingen ook invoeren met de VERA-app (handleiding), maar alleen als je het telgebied eerst ingetekend hebt op de website.
Na je bezoek krijg je de uitslag van de Nectarindex, met daarnaast ook statistieken over o.a. voedselrijkdom en bijzondere soorten én een compleet maaiadvies.

Hoe werkt het tellen?

Hoe voer je een telling in en ontvang je maaiadvies?

Veelgestelde vragen

Waarom de Nectarindex?

Voor planten en vlinders vormen graslanden, zoals bermen, een belangrijk leefgebied. FLORON krijgt de laatste jaren veel verontrustende signalen over de snelle achteruitgang van karakteristieke planten van schrale bermen. Met de Nectarindex wil FLORON bereiken dat beheerders en burgers weten hoe het met onze bermen is gesteld, en wat ze daar eventueel aan kunnen verbeteren.

Hoe kan ik helpen?

Door het in beeld brengen van de huidige bloemenrijkdom in bermen, taluds en min of meer natuurlijke graslanden. Dit levert waardevolle informatie op over het nectaraanbod voor vlinders en bijen die ervan afhankelijk zijn.

Doen alleen bermen buiten de bebouwde kom mee?

Nee, je kunt ook bermen binnen de bebouwde kom en op bedrijventerreinen pakken. Ook deze zijn belangrijk voor het voortbestaan van planten en bestuivers.

Waarop is de keuze van nectarplanten op de zoekkaart gebaseerd?

Gekozen is voor planten waarvan we weten dat het belangrijke nectarleveranciers zijn voor boerenlandvlinders. Dit hebben we aangevuld met nectarplanten die voor andere insecten van belang zijn en vrij algemeen in bermen voorkomen. Algemene bermplanten als Zuring, die geen nectar levert, ontbreken daarom op de zoekkaart.

Kun je meerdere keren meedoen?

Ja, je kunt zo vaak meedoen als je wilt. Heb je helemaal de smaak te pakken dan zou je zelfs de bloemenrijkdom van zoveel mogelijk bermen in je woonomgeving in kaart kunnen brengen. Zie je verschillen?

Mag je met een groep op pad gaan?

Ga gerust met meerdere personen op pad! Dit ‘planten-kijk-project’ leent zich daar goed voor. Het is niet alleen leerzaam en leuk, maar met een groep zie je ook vaak meer. Je kunt bijvoorbeeld ook een bermpje ‘pakken’ als je toch al een kilometerhok gaat inventariseren.

Wat als er net is gemaaid?

Kom later terug! Stel de inventarisatie uit tot een moment dat er weer bloeiende planten te zien zijn. In mei en juni komen bloemen vaak al na twee weken weer massaal terug.

Mag ik de telling herhalen?

Per jaar volstaat één telling tussen 1 mei en 1 oktober. Als het bermbeheer veranderd wordt, dan kun je de telling elke 1 à 2 jaar herhalen in dezelfde periode van het jaar. Op die manier kun je het effect van bermbeheer in de gaten houden.

Doen ingezaaide bermen en akkerranden ook mee?

Ja, deze doen ook mee. Noteer dan op het veldformulier dat het om een ingezaaide berm gaat. De voorkeur gaat echter wel uit naar spontane bermen.

Wat doe ik als de berm erg smal is?

Je kunt dan iets kleinere vlakken kiezen, zolang de telling maar een goede afspiegeling is van de bloemenrijkdom van de berm. Bermen die smaller zijn dan circa 1 meter doen niet mee. Neem geen planten op een hellend talud mee in de telling, het gaat om de ''horizontale'' vegetatie langs de weg.

Wat kan ik met de gegevens doen?

Op de kaart is zichtbaar hoe het met de bloemenrijkdom van graslanden is gesteld in Nederland. Met deze informatie kunnen wij -maar ook jijzelf- aan gemeenten en andere overheden laten zien waar de pluspunten en knelpunten in het beheer zitten.

Staat je vraag er niet bij?

Stuur een e-mail naar: info@floron.nl of stel je vraag op Facebook

Over FLORON

FLORON zet zich in voor onderzoek naar en bescherming van de Nederlandse wilde flora. FLORON coördineert en stimuleert vrijwilligers die landelijke telprojecten voor planten uitvoeren, geeft voorlichting en advies, voert ecologisch onderzoek uit ten behoeve van wetenschap, beheer en beleid en beschermt plantensoorten en hun leefgebieden.