De natuur wordt hét uitgangspunt voor het ontwikkelen van de Nieuwe Mark in Breda. Door de kademuren van de Mark te vergroenen wil GreenQuays de natuur terugbrengen in de stad. De muren en de kades van de Nieuwe Mark worden geschikt gemaakt voor bomen, muurplanten, insecten en vogels. Straks zal je, als je over de rivier de Mark vaart of op de kades loopt, ook daar de natuur kunnen beleven. Welke omstandigheden nodig zijn om tussen de stenen, in de groeven van de kades en onder water een rijk planten- en dierenleven te creëren, dat gaan acht organisaties de komende drie jaar met elkaar uitzoeken en testen. RAVON (inclusief team FLORON) is één van de acht partners in het project Green Quays.

Wat gaat er gebeuren?

De komende drie jaar zullen de partners met elkaar een methode ontwikkelen en testen die specifiek is gericht op de ontwikkeling van een ecosysteem. Ze willen weten welke mossen, muurplanten en zelfs bomen tegen, in en op de kademuren kunnen groeien. In de kademuur worden plekken gecreëerd die als broedplek voor vogels en insecten dienen en een aantal holtes dienen als groeiplek voor verschillende soorten bomen en struiken. Onder water worden schuil- en voortplantingsplekken gecreëerd voor vissen. Green Quays begint met een proefopstelling waarin de verschillende materialen en manieren worden gemonitord. Met de resultaten van de proef kunnen de kademuren van de Nieuwe Mark dan over een lengte van achthonderd meter worden vergroend, is het plan.

Wat is de rol van RAVON en wat gaat RAVON doen?

RAVON en team FLORON brengen ecologische kennis in van vissen en muurvegetaties . Kennis die wordt gebruikt bij het natuur inclusief ontwerpen van de Nieuwe Mark.

RAVON gaat het vestigingsklimaat voor muurplanten en vissen onderzoeken in proefopstellingen. Expertise die bij de organisatie aanwezig is wordt ingezet om de optimale omstandigheden in de kademuren te creëren voor de vestiging en ontwikkeling van de gewenste soorten. De biotoopvereisten voor deze soorten wordt in de verdere herstel werkzaamheden van de gehele lengte Nieuwe Mark door de ontwerpers van kademuren en omgeving meegenomen. Denk bijvoorbeeld aan de opbouw  van de kademuur, de vochtvoorziening en ook de kwalificaties van de steensoorten en de metselspecie die nodig zijn voor de gewenste ontwikkeling van Muurplanten. Monitoring van de proefopstellingen en de aan te leggen groene kade wordt samen met een groep vrijwilligers uitgevoerd. Samen met de projectpartner Natuurplein de Baronie organiseert RAVON het werven, trainen en de coördinatie van de monitoringgroep.

Lees hier het artikel waarin FLORON-medewerker Edwin Dijkhuis uitlegt wat we onderzoeken in de proefopstelling.

In ons tijdschrift PLANTEN verscheen begin 2021 een artikel over de tot nu toe behaalde resultaten.

FLORON-medewerker Maik Janssen plant Muurleeuwenbek in de proefopstelling (april 2020). Gedurende een aantal maanden testten we onder andere overleving van deze planten onder verschillende omstandigheden.

Uitgaan van de natuur

Interessant is dat de riviertrajecten van de Mark ten zuiden en ten noorden van Breda beiden eigen natuurwaarden hebben. Straks zullen deze met de aanleg van de Nieuwe Mark met elkaar worden verbonden. Een aantal vragen willen de projectpartners tijdens de uitvoering van Green Quays onderzoeken:

• Hoe kun je met de natuur als uitgangspunt het nieuwe stuk zoveel mogelijk versterken?
• Hoe kunnen mensen ook in dit deel van de stad meer met de natuur in aanraking komen? 
• Hoe kan de natuur daar de stad verkoelen en de luchtkwaliteit verbeteren, zodat ook de meerwaarde van natuur voor de stadsbewoners direct merkbaar wordt?

Omdat het project zo dicht mogelijk bij de inwoners en omwonenden wil komen, zullen er allerlei bijeenkomsten, workshops en events zijn waar we de stad en de liefhebbers van de natuur bij elkaar kunnen komen. Tijdens bijeenkomsten die worden georganiseerd door de partners in het project zullen RAVON en FLORON bijdragen aan de voorlichting. Dat doen we door het verzorgen van lezingen en excursies waarin planten en vissen centraal staan.

Hoe kun je meedoen?

Voor bewoners van Breda wordt een aantal bijeenkomsten georganiseerd waarin belangstellenden worden uitgenodigd om mee te praten en denken. U kunt tijdens deze bijeenkomsten actief bijdragen aan het resultaat van het project.  Ook is het mogelijk om een bijdrage te leveren aan het monitoren van de gewenste natuurontwikkeling. Later in het jaar volgt hiervoor een uitnodiging. Bijeenkomsten en evenementen worden op de projectpagina aangekondigd onder activiteiten.

Wie zijn de acht partners

• Gemeente Breda
• Natuurplein de Baronie
• BLASt
• Delft University of Technology
• Wageningen University and Research
• Waterschap Brabantse Delta
• Van den Berk Nurseries
• RAVON

GreenQuays is een UIA-project (Urban Innovations Actions) dat door de Europese Unie wordt gefinancierd.

Meer informatie:

• Website Green Quays
• Green Quays op de website van de Europese Unie
• Een animatie van de nieuwe mark
• Brochure Green Quays Breda
• Making trees and wall plants thrive at steep quay walls
• Stappenplan natuurinclusieve en participatieve stadsontwikkeling